Zelf leren schrijven (4e druk)
Docent > Handleiding

Docentenhandleiding

Doel schrijftraining

 

Veel studenten in het hoger onderwijs leren niet echt goed schrijven. Om daar iets aan te doen is deze digitale cursus Zelf leren schrijven, ontwikkeld. Het doel van deze cursus is studenten gerichter te laten oefenen met schrijfvaardigheden, zonder dat docenten veel tijd hoeven te steken in instructie en commentaar. De cursus bestaat uit zeven digitale programma’s, ook wel ViP’s genoemd, waarin verschillende deelvaardigheden zelfstandig geoefend kunnen worden.


Voorbeelden van deze deelvaardigheden:

  • het maken van een goede alinea-indeling
  • zorgen voor een goede onderlinge samenhang tussen zinnen en alinea’s
  • het formuleren van een specifieke vraagstelling.   

 

Elke ViP kent de volgende onderdelen:

  • uitleg
  • een vuistregel, een soort richtlijn
  • een aantal korte oefeningen
  • een goed voorbeeld van een antwoord: de expertversie.

 

Docenten kunnen een gratis docentexemplaar met docentaccount aanvragen. Zij krijgen daarmee ook toegang tot een studentvolgsysteem.

Toegang tot de site voor studenten 
Om toegang te krijgen tot de ViP’s, moeten studenten het boek Zelf leren schrijven aanschaffen. In het boek vinden ze een toegangscode tot de site. 

 

Het boek
Zelf leren schrijven is te gebruiken als naslagwerk. Het bevat alle informatie die ook in de digitale programma’s is verwerkt, zodat deze makkelijk nog een keer na te lezen is.

  

Voorbeeldcursus

De ViP’s zijn op verschillende manieren in te zetten in schrijfvaardigheidstrainingen. Als docent bent u natuurlijk vrij in de wijze van gebruik. Als voorbeeld geven we hier een beschrijving van de manier waarop de ViP’s worden gebruikt in het schrijfonderwijs van de opleiding Psychologie aan de Erasmus Universiteit.

 

Een voorbeeld: het schrijfonderwijs bij Psychologie aan de Erasmus Universiteit

Het schrijfonderwijs binnen de opleiding Psychologie bestaat uit twee cursussen, die achtereenvolgens in het eerste en tweede jaar van de bacheloropleiding gegeven worden. De kern van elke cursus is een schrijfopdracht die met de digitale programma’s ondersteund wordt. In beide jaren bestaat de opdracht uit het schrijven van een kort wetenschappelijk review-artikel, waarin een centrale vraag op basis van literatuuronderzoek moet worden beantwoord. In het tweede jaar wordt echter een meer kritische verwerking van de literatuur gevraagd. Alle schrijf-ViP’s worden in het eerste jaar door de studenten doorlopen, in het tweede jaar kunnen studenten de schrijf-ViP’s nog eens raadplegen om de richtlijnen voor de verschillende aspecten van het schrijven nog eens op te frissen. De opzet van het onderwijs volgt de drie fases die in het schrijfproces onderscheiden kunnen worden: voorbereiden, schrijven en reviseren.

 

In de eerste fase krijgen de studenten de gelegenheid zich voor te bereiden op hun schrijfopdracht. Hierbij moet gedacht worden aan de oriëntatie op een onderwerp, het formuleren van een afgebakende centrale vraag en het zoeken, lezen en evalueren van relevante literatuur. In deze eerste fase werken studenten aan een structuuropzet van het artikel. Studenten moeten hierin de indeling in kopjes alvast weergeven en per kopje kort uitleggen wat ze gaan bespreken en uit welke bronnen deze informatie komt. In deze periode doorlopen studenten de eerste drie schrijf-ViP’s en passen ze de geleerde vuistregels toe bij het opstellen van hun structuuropzet. Als afsluiting van de voorbereidende fase leveren studenten hun structuuropzet in. Deze wordt niet beoordeeld, maar wel voorzien van feedback. Veel studenten hebben namelijk moeite met het opstellen van een goede structuur voor het artikel.

 

In de tweede fase schrijven studenten een eerste versie van het artikel. In deze periode doorlopen ze schrijf-ViP 4, 5 en 6 en passen de geleerde vuistregels toe op het schrijven van deze eerste versie. Ook deze versie wordt voorzien van feedback. Aangezien veel studenten pas iets af hebben als dat werkelijk moet, wordt de revisiefase van schrijven vaak overgeslagen. Omdat het toch belangrijk is dat studenten leren om hun eigen schrijfproducten kritisch na te lezen en te verbeteren, is er in de opzet van het onderwijs gekozen voor deze tussentijdse deadline voor de eerste versie.

 

Nadat studenten de feedback op hun eerste versie hebben ontvangen, beginnen ze met het herschrijven van hun artikel. In deze periode doorlopen ze de laatste schrijf-ViP’s. Aan de hand van de geleerde vuistregels moeten ze hun artikel zin voor zin nakijken en nagaan of er passages of zinnen verbeterd kunnen worden. Aan het einde van deze fase moet de schrijfopdracht definitief bij de docent ingeleverd worden. De beoordelingscriteria die gebruikt worden bij het nakijken, zijn gebaseerd op inhoud van de schrijf-ViP’s. In het tweede jaar worden bij de beoordeling weer de punten uit het eerste jaar gebruikt. Voor deze beoordelingscriteria: zie de bijlage aan het eind van dit boek.

Tip: deze website werkt wel op systemen met een smal scherm zoals een smartphone, maar je kunt hem beter gebruiken op een computer of tablet.

Hint: this website does work on a smartphone screen, but we recommend that you use a computer or tablet.